Khi được hỏi bạn chăm sóc sức khoẻ của mắt bao nhiêu lần mỗi tuần, câu trả lời có thể sẽ là "chẳng lần nào cả". Đa số chúng ta chỉ chú ý đến mắt khi thấy những triệu chứng không bình thường mà không biết chúng bị tổn hại lớn sau khi phải dán hàng tiếng đồng hồ vào TV và máy vi tính.

Theo trường phái kinh Veda của Ấn Độ, đôi mắt là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể. Cả 5 yếu tố hợp thành vũ trụ đều đóng vai trò trong việc duy trì sức khoẻ của mắt. Đất điều khiển phần cơ của mắt, lửa điều khiển các mạch máu trong mắt, khí chế ngự màu sắc, nước chi phối vùng trắng, không gian gây tác động đến các tuyến lệ.

Các bác sĩ khuyên chúng ta nên bảo vệ, tránh cho mắt khỏi bệnh tật ngay từ khi đang khỏe mạnh. Sau đây là một vài biện pháp đơn giản, dễ áp dụng giúp ngăn ngừa các bệnh về mắt và tăng thị lực.

Tập các thói quen có lợi cho mắt

Nếu bạn liên tục phải chăm chú nhìn vào những vật nhất định, hãy chớp mắt đều đặn và thỉnh thoảng nghỉ mắt, nhìn ra xa để tránh cho mắt quá căng thẳng. Tương tự như vậy, xem TV ở khoảng cách quá gần là một trong những nguyên nhân chính gây ra tật cận thị. Các bác sĩ khuyên nên ngồi xem TV cách xa màn hình ít nhất 3 mét; đây là khoảng cách không quá gần, cũng không quá xa.

Ánh sáng phù hợp cũng rất quan trọng đối với sức khoẻ của mắt. Bạn nên tránh đọc sách hay làm việc dưới ánh sáng lờ mờ, và cả dưới ánh sáng mặt trời quá gắt. Nhìn chăm chú vào một vật dưới ánh sáng chói (bất kể gần hay xa) đều hại cho mắt, đặc biệt khi xung quanh bạn có nhiều nước và các vật phản xạ. Trong trường hợp này, nên đeo kính mát để bảo vệ mắt, trừ khi lái xe hay đọc sách vì sẽ làm mắt bị căng.

Một trong những kẻ thù lớn nhất của mắt là bệnh thiếu ngủ. Nếu bạn có thói quen thức quá khuya, hãy cố gắng cải thiện dần bằng cách  tập đi ngủ sớm hơn 15 phút. Khi bạn có thể điều chỉnh giờ đi ngủ sớm lên, khoảng 10h tối, đôi mắt của bạn sẽ cảm ơn bạn nhiều. Nếu bạn mắc chứng khó ngủ, hoặc hay tỉnh dậy vào nửa đêm và không ngủ lại được, bạn có thể uống một vài loại thuốc ngủ giúp an thần, bởi căng thẳng thần kinh có tác dụng rất xấu cho mắt.

Thói quen buổi sáng

- Mỗi sáng thức dậy (có thể trước hoặc sau khi đi vệ sinh), bạn hãy nhắm mắt, súc nước vào miệng và giữ nguyên trong vài giây. Sau đó nhổ nước ra và lặp lại 2 đến 3 lần.

- Táp nước mát hoặc nước âm ấm lên mặt và mắt 10-15 lần. Cũng có thể làm lại vào buổi tối khi vừa từ ngoài đường về.

Lưu ý: Không sử dụng nước nóng hoặc nước đá lạnh. Nên tránh cả những thay đổi nhiệt độ đột ngột. Chẳng hạn, khi bạn đang nóng bức, đẫm mồ hôi, hãy đợi 10-15 phút cho cơ thể ráo bớt rồi mới táp nước mát lên mặt và mắt.

Tập Yoga cho mắt

Tập Yoga cho mắt đều đặn hàng ngày là liệu pháp nhẹ nhàng nhưng rất hiệu quả giúp ngăn không cho các bệnh về mắt tiến triển, nhất là với trẻ em. Người lớn tập Yoga cũng có thể ngăn ngừa và hạn chế chứng lão thị khi đến tuổi trung niên. Thậm chí ngay cả những người đã phải đeo kính cũng nên tập, vì như thế sẽ làm giảm nguy cơ thị lực ngày càng giảm.

Nếu bạn đã từng tập Yoga thường xuyên, hãy tiếp tục duy trì việc tập luyện vì hầu hết các bài tập Yoga đều có lợi cho mắt.

Bài tập Yoga cho mắt (giúp cơ mắt khoẻ hơn và giảm stress):

- Ngồi tư thế thả lỏng, hai chân vắt chéo tự nhiên, xương sống, cổ và đầu làm thành một đường thẳng. Nhìn thẳng về phía trước trong tầm nhìn của mắt và thở bình thường. Đây là tư thế sẵn sàng.

- Chuyển động mắt hướng lên trần nhà, dừng lại ở đó 2 giây, rồi từ từ đưa mắt nhìn xuống, lại dừng trong 2 giây. Sau đó nhắm nhẹ mắt trong 2 giây. Lưu ý, đầu và cổ vẫn giữ nguyên ở tư thế sẵn sàng.

- Đưa mắt nhìn sang phải xa nhất có thể, dừng lại 2 giây, rồi lại từ từ đưa mắt nhìn sang trái, dừng 2 giây nữa. Sau đó hướng mắt quay trở lại phía trước mặt.

- Nhắm mắt lại trong 6-8 giây.

Như vậy là đã kết thúc một vòng tập. Ban đầu, bạn tập 2 đến 3 vòng, sau đó tăng dần lên 4, 5 vòng hoặc hơn nữa.

Xoa bóp giảm stress cho mắt

- Xát hai lòng bàn tay vào nhau thật nhanh trong 8-10 giây. Sự ma-sát tạo ra một lượng nhiệt nhỏ.
- Nhắm mắt lại, đặt lòng bàn tay phải lên mắt phải, lòng bàn tay trái lên mắt trái trong khoảng 1 phút. Không dùng bàn tay ấn vào hai cầu mắt mà chỉ đặt chúng lên một cách nhẹ nhàng. Thở ra hít vào chậm rãi để giải toả sự căng thẳng.
- Lặp lại động tác trên từ 2 đến 3 lần.

Tạm ngừng làm việc trước máy tính

Khi bạn làm việc phải nhìn vào màn hình vi tính gần và lâu, hoặc làm các công việc đòi hỏi phải dán mắt vào nhìn một cách tỉ mỉ, hãy áp dụng các mẹo sau để tránh bị mỏi mắt:

- Cứ 30 phút lại nghỉ mắt, không nhìn màn hình và massage mắt. Bạn có thể đứng dậy nghỉ ngơi, vươn vai hay đi gọi điện thoại.

- Thấm đẫm hai miếng khăn cotton bằng nước hoa hồng nguyên chất và đặt lên mắt nhắm, để thư giãn như vậy trong 10 phút. Nước hoa hồng có tác dụng làm dịu mắt, đặc biệt là khi mắt bị mỏi. Sau đó dùng gan bàn tay xoa nhẹ mắt.

Dùng thực phẩm và đồ uống bổ mắt

Thông thường thì chỉ cần lựa chọn chế độ ăn uống phù hợp với thể trạng của bạn là đủ. Nhưng để tăng cường thị lực, hoặc nếu mắt bạn thường xuyên bị căng thẳng, hãy ăn thêm nhiều táo tây, giá đỗ và cà rốt sống - nguồn vitamin A cực kỳ dồi dào.

Bữa ăn của bạn có thể như sau: Buổi sáng một quả táo tây và một phần tư cốc giá đỗ mới nảy mầm được 2 ngày. Buổi trưa, ăn sa lát gồm củ cải thái nhỏ và một củ cà rốt trộn với gia vị và chanh. Để hợp khẩu vị có thể trộn thêm dưa chuột, cà chua hoặc rau diếp. Súp rau, các loại rau xanh và bánh mì đều bổ dưỡng cho mắt. Bạn có thể ăn lại những món này vào buổi tối nhưng với lượng ít hơn.

Uống thật nhiều nước mỗi ngày. Táo bón hoặc cơ thể bị háo nước đều gây ảnh hưởng không tốt cho mắt. Cần chú ý nên tránh các loại chất kích thích. Mặc dù nhiều người uống cà phê để giảm stress nhưng cà phê lại là tác nhân làm tăng độc tố và khử nước trong cơ thể. Để giảm stress, bạn nên nghiền quả hạnh nhân, đường thô và hạt hồi mỗi thứ nửa chén, trộn từ 1/2 đến 1 thìa cà phê hỗn hợp này vào 1 cốc sữa ấm rồi uống.

Giải pháp cho mắt khô và mỏi

Nếu mắt bạn khô và mỏi mệt, hoặc nhiều gỉ mỗi khi thức giấc, hãy làm theo các cách sau đây:

- Mỗi sáng thức dậy, táp nước hơi âm ấm vào mặt và mắt, làm 10-15 lần.
- Sau khi đi làm hoặc đi học về, rửa chân bằng nước nóng rồi mát xa chân bằng các loại dầu massage.
- Uống nước hạt cây thìa là mỗi ngày. Đun nửa thìa cà phê hạt cây thìa là với một chén nước cho đến khi nước cạn còn một nửa. Uống khi nước còn ấm.

Làm dịu mắt căng thẳng và bị đỏ ngầu

Mắt căng thẳng và bị đỏ ngầu là do các nguyên nhân như stress, mắt bị tiếp xúc với khói, các chất ô nhiễm, sự mệt mỏi, thiếu ngủ hoặc ngủ không đều. Giải pháp cho những đôi mắt này như sau:

- Áp túi trà xanh lên mắt 20 phút mỗi ngày. Trà xanh có tính chất chống oxy hoá và loại bỏ độc tố. Biện pháp này cũng rất hữu ích để giảm những quầng thâm dưới mắt.
- Thoa kem dưỡng da lên vùng da xung quanh mắt vào buổi tối, không chỉ giúp cho vùng da mỏng này tươi trẻ hơn, bớt nếp nhăn, mà còn giúp tăng các sinh dưỡng và cân bằng trong mắt.

(Quỳnh Anh - Theo Discoverayurveda.com)